Lübnan’ın Beyrut kentinde meydana gelen ve 135’ten fazla can alan, 5 bin kişinin yaralanmasına, 300 binden fazla kişinin de evsiz kalmasına neden olan liman patlamasıyla ilgili detaylar ortaya çıkmaya başladı.
Patlamaya neden olan 2 bin 750 kiloluk amonyum nitratın, Güney Kıbrıs’ta yaşayan Rus bir iş insanı Igor Grechuskin’e ait olduğu belirlenirken, amonyum nitratın yüklü bulunduğu gemiye altı yıl önce ‘eksik evrak ve belge’ gerekçe gösterilerek el konulduğu bilgisi kamuoyuna yansıdı.
Patlayıcı maddenin depoda unutulduğu ve küçük bir kıvılcımla alev alarak patlamaya neden olduğu ve böylesi büyük bir insani felakete neden açtığı belirlendi.
Yunan basını Rus iş insanıyla ilgili, Güney Kıbrıs yetkililerinin Beyrut’taki patlamaya bağlı olarak Igor Grechushkin’i aradığını aktardı. Rusya Denizciler Sendikası’nın (RPSM) Novorossisk Müfettişi Olga Ananina, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, amonyum nitratı taşıyan Rhosus gemisinin kaptanının 2014’te gemi sahibinin gemiyi kaderine terk etmesinden sonra kendilerinden yardım talep ettiğini de söyledi.
“2014’te bu konuyla ben ilgileniyordum. Hatırladığım kadarıyla, gemi Beyrut’a vardıktan sonra terk edildi. Kaptan maaşlarıyla ilgili bana müracaat etti. Sonra sahibinin yakıt borcu olduğu ve gemi mürettebatını kaderlerine terkettiği ortaya çıktı. Mürettebat aç, susuz ortada kaldı. Uzun süre yazıştık, ancak 2014’de ait arşiv bilgisayardan silindi. O kaptan, geminin postası hala çalışır durumdayken bana çok şey yazdı, ancak arşiv silindi. Mahkemeye olan başvuruyu da buldum, avukatlar orada çalışıyordu.”
Lübnan basını ile uluslararası haber ajanslarının edindiği bilgilere göre, altı yıldır devam eden ihmaller şöyle:
‘KOMİTELERE VE YARGIÇLARA TALEPTE BULUNDUK’
Reuters’a konuşan resmi bir kaynak, 2 bin 750 tonluk amonyum nitratın Beyrut Limanı’nda altı yıldır tutulmasını konusunun bir dizi komitenin ve yargıcın önüne geldiğini anlattı. Kaynak, bu süreçte maddenin limandan çıkarılmasının talep edildiğini söylese de, “Hiçbir şey yapılmadı” dedi.
‘BÜTÜN BEYRUT’U HAVAYA UÇURUR’
Liman çalışanlarına yakın bir kaynak ise altı ay önce amonyum nitratın bir ekip tarafından incelendiğini, ekibin “Buradan kaldırılmazsa bütün Beyrut’u havaya uçurabilir” uyarısı yaptığını anlattı.
Amonyum nitrat, dünyadaki en önemli gübrelerdendir. Amonyum nitrat aynı zamanda güçlü bir patlayıcıdır.
Oda sıcaklığında güçlü bir oksitleyici ve stabil ( kararlı ) olan amonyum nitrat 250 ° C’ de aşağıdaki gibi ayrışmaya başlar.
NH4 N03 (g) = N2O (g) + 2H2O (g)
300 ° C’ de ise farklı gaz ürünleri ve daha fazla ısı üretir;
2NH4N03 (g) = 2N2 (g) + 4H2O (g) + O2 (g)
Ayrışan bileşiğin gramı başına yaklaşık 1.46 kJ ısı açığa çıkar.
Amonyum nitrat yakıt benzeri yanıcı bir malzemeyle birleştirildiğinde, açığa çıkan enerji neredeyse üç kat artar. Amonyum nitrat da bir patlayıcı oluşturmak için odun kömürü, flor, şeker, kükürt, rosin ve parafin ile karıştırılabilir. Patlamadan gelen yoğun sıcaklık, gazların hızla genişlemesine neden olur ve yollarındaki çoğu cismi yok eden şok dalgaları üretir.
Bu patlayıcı nitelikli amonyum nitrat yol, inşaat ve madencilikteki tüm ticari patlamaların yüzde 95′ inde kullanılmaktadır. Bununla birlikte, büyük miktarlarda amonyum nitratın ve patlayıcı gücü arttıran diğer maddelerin geniş ölçüde bulunması, bomba yapmaya çok eğilimli olan herkes için mümkün olmaktadır.
